Ujście to ostatni port morski na Zalewie Wiślanym, a jednocześnie na wschodnim krańcu Polski. Właściwie to nie port a porcik. Położony jest malowniczo, wśród dominującej zieleni, w Kanale Pasłęki (kanale portowym) po jego zachodniej stronie (po remoncie jedno nabrzeże cumownicze jest przy Falochronie Północnym). W porcie nie ma żadnej infrastruktury dedykowanej wodniakom - nawet zwykłego wc toi-toi.
W nomenklaturze Urzędu Morskiego, port w Ujściu nazywany jest portem w Nowej Pasłęce, co powielają potem różnego rodzaju opisy i przewodniki i co może powodować mylenie tego portu z przystanią żeglarską w Starej Pasłęce, która z kolei w wielu przewodnikach jest opisywana jako... przystań żeglarska w Nowej Pasłęce. Ot, takie pomieszanie z poplątaniem, ale teraz już będziecie wiedzieli, gdzie płyniecie.
Miejscowości Nowa i Stara Pasłęka są położone około dwóch kilometrów dalej na północ i przepływając przez port w Ujściu, mijając most zwodzony a następnie wpływając na rzekę Pasłękę możemy do nich dopłynąć. Naturalne ujście rzeki Pasłęki jest wypłycone i praktycznie nieżeglowne od kilku lat, w sezonie 2025 płycizny zawęziły szerokość koryta rzeki w jej ujściu do Zalewu Wiślanego do zaledwie kilku metrów. W Starej Pasłęce znajduje się baza Straży Granicznej oraz Przystań Żeglarska a w Nowej Pasłęce (za mostem) - przystań rybacka.
Płynąc do Ujścia, zwłaszcza kiedy będziemy zmuszeni do halsowania - pamiętajmy o zamkniętym dla żeglugi pasie wzdłuż linii pław granicznych - to strefa S9. Płynących do Ujścia nader często "wizytuje" Straż Graniczna. Zgłoszenie przez radio lub telefonicznie Waszych odwiedzin, to duża szansa na uniknięcie prewencyjnej kontroli.
Artykuł powstał dzięki wsparciu naszych partnerów w ramach wspólnej promocji bezpiecznej turystyki wodnej. Dziękujemy!- Ludek Czarter - czartery barek motorowych bez patentu na Pętli Żuławskiej - kliknij
- JachtKlub Elbląg - port jachtowy i Hotel "Wodnik" w Elblągu - kliknij
- Akademicki Ośrodek Sportowy AZS COSA Gdańsk Górki Zachodnie - port jachtowy i hotel "Galion" - kliknij
- Taurus Sea Power - łodzie, quady, skutery, silniki, osprzęt, dystrybucja i serwis BRP, Yanmar, Selva i wiele innych światowych marek - kliknij
|
 |  |  |
Łodzie, silniki, quady, skutery wodne, osprzęt - dystrybucja i serwis
58 302-02-25, taurus.gda.pl |
Zmiany w rejonie Ujścia, Nowej i Starej Pasłęki w latach 2003-2025
- 2003: powstanie przystani "Dom Rybaka" w Starej Pasłęce;
- 2004-2022/2023: miejscowi żeglarze oznakowują podejście do rzeki Pasłęki od strony Zalewu Wiślanego tyczkami;
- 2005-2006: degradacja pomostów cumowniczych w porcie Ujście, pomosty zostały rozebrane, pozostały tylko ich "kikuty", miejscowi żeglarze dorabiają prowizoryczne miejsca do cumowania;
- ~2006: poprowadzenie pod dnem niskiej linii energetycznej przed przystanią "Dom Rybaka" w Starej Pasłęce;
- 2008: przejście bosmana Romana Rąbalskiego na emeryturę, likwidacja bosmanatu w Ujściu (wg nomenklatury Urzędu Morskiego likwidacja bosmanatu w porcie Nowa Pasłęka);
- 2008-2009: umocnienie brzegu Przetoki Pasłęki;
- 2009: postępująca degradacja ostrogi Falochronu Północnego, która jest ledwo widoczna lub miejscami niewidoczna i stanowi niebezpieczną przeszkodę;
- 2010: prace pogłębiarskie w ujściu rzeki Pasłęki, pogłębienie podejścia do 3 m;
- ~2010: budowa przepławki w Starej Pasłęce;
- 2013-2016: I etap remontu portu w Ujściu, remont falochronów (oprócz ostrogi falochronu Północnego - wychodzągo w Zalew wydłużenia falochronu), budowa nowych nabrzeży. Po wybudowaniu nabrzeża przez kilka lat wisiały tablice "zakaz cumowania, nabrzeże wyłączone z eksploatacji";
- 2011-2012: budowa przystani żeglarskiej w Starej Pasłęce oraz nowego mostu zwodzonego w Ujściu w ramach programu Pętla Żuławska-Rozwój Turystyki Wodnej. Most zwodzony powstaje w miejscu połączenia Kanału Pasłęki z rzeką Pasłęką. Most ten nie jest otwierany aż do... 2022 roku;
- 2015/2016: koniec funkcjonowania w dotychczasowej formie prowadzonej przez Ryszarda Dodę przystani Dom Rybaka z hotelem, restauracją i zapleczem. Teren kupuje Straż Graniczna i powstaje tutaj jej baza. Budynek "Domu Rybaka" zostaje rozebrany, a obok powstaje nowoczesny budynek Straży i hangar. Koniec funkcjonowania położonej w tym mmiejscu otwartej dla wszystkich plaży od strony Zalewu Wiślanego;
- 2016: Przystań "Dom Rybaka" obejmuje nabrzeże, pomiędzy budynkiem Straży Granicznej a Przystanią Żeglarską w Starej Pasłęce, ma również zaplecze lądowe,
2020: obecnie jako "Doda Jacht"; - 2017: postawienie pławy NPA;
- ~2017?: usunięcie niskiej linii energetycznej w Kanale Pasłęki;
- 2019: pogłębienie i regulacja ujścia rzeki Pasłęki (rozebranie resztek starej ostrogi, budowa nowej ostrogi z drewnianych pali), powstanie plaży z urobku;
- 2022-2023: stopniowe wypłycanie ujścia rzeki Pasłęki;
- 2021-2022: powstanie plaży gminnej w Starej Pasłęce (od strony Zalewu Wiślanego), z terenem rekreacyjno-wypoczynkowym;
- 2023: usunięcie pławy NPA, ze względu na płycizny w ujściu rzeki Pasłęka;
- ~2023: przebudowa nabrzeży rzeki Pasłęki przy moście zwodzonym w Ujściu (nabrzeża z betonową opaską brzegową);
- 2025: ekstremalne wypłycenie ujścia rzeki Pasłęki;
- 2022-2025: II etap remontu portu w Ujściu. Zmiana oznakowania nawigacyjnego na głowicy Falochronu Południowego, przebudowa i wydłużenie Falochronu Północnego, budowa nowego Nabrzeża Północnego, zmiana oznakowania nawigacyjnego na głowicy Falochronu Południowego;
- 2025: wymiana nawierzchni na moście zwodzonym w Ujściu;
Wszystkie te nowości nie spowodowały jednak zmian w charakterze Ujścia i obu Pasłęk. Ten rejon to nadal najrzadziej odwiedzany "zakątek" na Zalewie Wiślanym. Wciąż jest to oaza ciszy i spokoju. To moja subiektywna opinia, Wy oczywiście będziecie mieli własne spostrzeżenia. Napiszcie, opowiedzcie, chętnie zamieszczę wszelkie wodne opowieści na portalu. A może zachcecie pójść w ślady tych, którzy położyli maszt i popłynęli jeszcze dalej, rzeką Pasłęką ze Starej Pasłęki do Braniewa, gdzie również wybudowano przystań żeglarską? Podobno takich wodniaków można w sezonie policzyć na palcach obu rąk. A może i jednej. Tymczasem przed Wami początek wodnych zakamarków na wschodnich krańcach Zalewu - port w Ujściu.
Podejście
Od głównego toru wodnego Zalewu, początek toru podejściowego do Nowej Pasłęki wyznacza pława PAS (świetlna). Od tej pławy płyniemy w stronę brzegu. Wejście do Nowej Pasłęki znajduje się w miejscu, gdzie linia brzegowa tworzy, wychodzącą w Zalew, z daleka widoczną "wypukłość".
Tor podejściowy
Przed portem ustawione są dwie bramki z pław 1-2 i 3-4. Uwaga na niebezpieczeństwo przy podejściu - złudzenie optyczne przy podejściu torem wodnym! Jeśli będziemy podchodzić w osi toru podejściowego i zwracać uwagę jedynie na głowice falochronów, możemy nie zaoczyć przedłużenia falochronu Północnego, czyli jego ostrogi. Ostroga, co prawda, została wyremontowana, ale jest to, zwłaszcza z dalszej perspektywy, wąski betonowy pas, niewiele wystający ponad wodę i słabo widoczny z daleka, zwłaszcza w pochmurny dzień i przy zafalowaniu. Od osi falochronu odchyla się w kierunku wschodnim. Ostroga jest dużo niższa i węższa od "głównego" falochronu. Co gorsza, przez pomyłkę optyczną, możemy ją wziąć omyłkowo za... falochron Południowy. Taka pomyłka może sprawić, że będziemy płynąć, mając pewność że podchodzimy w osi toru podejściowego a w rzeczywistości znajdziemy się poza nim, pomiędzy ostrogą falochronu a brzegiem, zbliżając się nieświadomie do brzegu, zamiast do wejścia do portu i wchodząc w strefę przyboju i spłyceń przybrzeżnych. W takim przypadku, po zorientowaniu się w pomyłce, mamy niewiele miejsca na wodzie na szybki manewr zwrotu na kontrkurs i grozi nam sztrandowanie, a w najlepszym wypadku konieczność gwałtownych manewrów. Aby to niebezpieczeństwo wyeliminować, miejscowi wodniacy zasugerowali ustawienie na krańcu ostrogi falochronu Północnego dodatkowego światła ostrzegawczego. Zostało to uwzględnione i jest to żółty słup rurowy - światło Fl.Y.2s(03+1,7)*. Podchodząc musimy zatem pozostawić żółty słup po lewej burcie. Reasumując, po minięciu bramki pław 3 i 4 należy płynąć równolegle do brzegu - nie zbliżać się do brzegu, aż miniemy lewą burtą ostrogę falochronu Północnego z żółtym słupem i aż na lewym trawersie będziemy widzieli przed sobą obie głowice falochronów wejściowych. Wyjaśnienie zostało omówione na infografice poniżej.
Miejscowi żeglarze informują w sezonie 2025 o wypłyceniu w torze w okolicy bramki 1-2 i proponują jachtom o zanurzeniu powyżej 1,4 metra podejście bezpośrednio od boi torowej numer 1 (świecącej, Iso.W.4s) wprost w główki. Według miejscowych żeglarzy do Ujścia i do Starej Pasłęki (przez Ujście) mogą obecnie (2025) zawijać jachty z zanurzeniem do 1,8 metra.
Tuż przy torze podejściowym liczne sieci rybackie.
Ujście - fot. © Krzysztof Pl, infografika Piotr Salecki (2025). Aby obejrzeć większe zdjęcie - kliknij tutaj
Ujście - fot. © Krzysztof Pl, infografika Piotr Salecki (2025).
Nabieżniki i światła
- Światło/znak przedni: na głowicy falochronu Południowego - zielony słup rurowy, Iso.G.2s*.
Za światłem nawigacyjnym dużo wyższy, biały kratownicowy maszt meteorologiczny z wiatrowskazem, i pomalowany na szaro słup techniczny. - Światło/znak przedni: na głowicy falochronu Północnego - czerwony słup rurowy, Iso.R.2s*.
- Światło: na ostrodze (przedłużeniu) falochronu Północnego: żółty słup rurowy, Fl.Y.2s(03,+1,7)*.
*
Zestawienie świateł nawigacyjnych na Zalewie Wiślanym, mapa-schemat i objaśnienie skrótów stosowanych zwyczajowo po angielsku jest tutaj
Niebezpieczeństwa w drodze do Ujścia:
Jeżeli płyniemy wzdłuż brzegu, od strony Fromborka, jachtem o małym zanurzeniu, pamiętajmy o kamieniach na wysokości wsi Różaniec!!! Parę razy płynąłem „na skróty”, zbyt blisko brzegu i zahaczyłem o nie mieczem (1,5 metra).
Płycizny
Jachtem o zanurzeniu do 1,4 m powinniśmy wejść bez problemów, poruszając się torem podejściowym. Jachtem o zanurzeniu >1,4 metra, do 1,8 metra również wejdziemy do Ujścia - patrz uwagi wyżej w dziale "tor podejściowy".
Wpływamy do Ujścia
Kiedy miniemy główki portowe, na lewo od dziobu mamy Falochron Północny z Nabrzeżem Północnym ("nabrzeżem awaryjnym" - dlaczego, o tym w opisie dalej) a na wprost przed sobą, kanał portowy z Nabrzeżem Południowym w odległości około stu metrów, z charakterystycznym czerwonym dachem budynku dawnego bosmanatu portu. Wszystko to tonie we wszechobecnej zieleni. Dalszej części portu i kanału portowego nie widzimy, gdyż zakręca on pod kątem około 45 stopni w kierunku południowo-wschodnim. Falochron Południowy ma narzut kamienny z obu stron. Odcinek falochronu w głębi kanału portowego jest porośnięty trzcinami i ma drewnianą palisadę (niewidoczną przy wysokim poziomie wody).
Falochron Północny ma narzut kamienny tylko od strony zewnętrznej, "zalewowej". Do ostrogi - przedłużenia Falochronu Północnego nie zbliżamy się pod żadnym pozorem, zostawiając sobie wystarczająco dużo miejsca na ewentualne manewry. Szerokość kanału portowego "w główkach" i wzdłuż falochronów wynosi około 25 metrów, przy Nabrzeżu Południowym około 20 metrów, przy Nabrzeżu Południowo-Wsdchodnim i dalej aż do mostu zwodzonego - około 15 metrów.
Cumujemy
Port w Ujściu zlokalizowany jest po prawej (patrząc od wejścia do portu) stronie kanału portowego (kanału Pasłęki). Ma dwa nabrzeża, połączone ze sobą - Nabrzeże Południowe, o długości 110 m i Nabrzeże Południowo-Wschodnie, o długości 100 metrów. Nabrzeża są betonowe, mają pionowe odbojnice z elastomeru i drabinki wyłazowe. Wzdłuż nabrzeży rozmieszczone są duże polery cumownicze typu "morskiego" na przemian z mniejszymi polerami w kształcie krzyża. Pomiędzy polerami biegnie rura ochronna, pomalowana w żółto-czarne pasy, o którą również można obkładać cumy. Rura ta ma zapewne zabezpieczać samochody przed przypadkowym zjazdem do wody, z kolei dla nas samych może być niebezpieczna, gdyż łatwo zaczepić o nią przy wchodzeniu/schodzeniu z jachtu. Nabrzeża są wyłożone kostką i bezpośrednio przechodzą w jezdnię, również z kostki, którą poruszają się samochody rybaków.
Przy nabrzeżach cumują łodzie i kutry rybackie, często w "tratwach" burta w burtę, bardzo trudno jest znaleźć jakiekolwiek wolne miejsce do zacumowania. Na nabrzeżach składowane jest również różnego rodzaju sprzęt służący rybakom. W razie potrzeby i braku wolnego miejsca cumujemy po prostu burtą do jednej z jednostek rybackich, najlepiej przy Nabrzeżu Południowo-Wschodnim, bo tam nawet przy silnych wiatrach z Zalewu nie ma zafalowania. Pamiętajmy jednak o zostawieniu wtedy "wachty portowej" na pokładzie, aby umożliwić łodzi rybackiej odcumowanie.
Port nie ma żadnego "etatowego" bosmana ani gospodarza, administruje nim Urząd Morski. W porcie nie ma żadnych udogodnień dla żeglarzy, a więc przyłączy prądu czy możliwości nabrania wody, nie mówiąc o toaletach, dlatego większość wodniaków przepływa przez port w Ujściu i po podniesieniu mostu zwodzonego płynie dalej do przystani żeglarskiej w Starej Pasłęce. Oczywiście możemy tu zacumować i zanocować w razie potrzeby.
Po drugiej stronie rzeki, przy przebudowanym Falochronie Północnym, jest możliwość w zasadzie awaryjnego zacumowania do Nabrzeża Północnego, o długości 95 metrów. Nabrzeże to jest narażone na zafalowanie i ma tylko dwa polery cumownicze.
W dalszej części kanału portowego, za jego zakrętem, na lewym brzegu, po wykoszeniu nadmiaru trzcin, pojawiły się niewielkie odcinki piaszczystego brzegu całkowicie ich pozbawione. Tu możecie zacumować "na dziko" wprost do brzegu, chociaż nawet te miejsca są wykorzystywane przez rybaków.
Bosman - legenda
W Ujściu, tuż przy porcie, mieszka dawny bosman portu (obecnie na emeryturze), Roman Rąbalski. Nie ma swojego następcy, ponieważ w porcie zlikwidowano bosmanat. Dla zalewowych wodniaków nadal jednak jest tu gospodarzem. Romana, jako siejącego postrach wśród żeglarzy bosmana, opisał w swych przewodnikach Jerzy Kuliński. Podczas moich rejsów, kiedy bosman był jeszcze "na służbie" widać było, że surowość dawno minęła, a Romana miałem okazję poznać jako przemiłą i sympatyczną osobę. Podczas Waszej wizyty w Ujściu koniecznie pozdrówcie Go ode mnie i namówcie na zalewowe wspominki.
Most zwodzony
Za portem, w miejscu połączenia Kanału Pasłęki z rzeką Pasłęką jest most zwodzony. Most jest otwierany przez obsługę przystani żeglarskiej w Nowej Pasłęce, co do zasady "na żądanie", nie częściej jednak niż raz na godzinę. Uprawnienia do otwierania mostu mają również niektórzy rybacy. Przed mostem nie ma żadnego "miejsca oczekiwania", są skarpowe brzegi. Z drugiej strony mostu jest fragment betonowego nabrzeża, z tablicą "zakaz cumowania". - Informacje o moście - tutaj
Warto przeczytać- Przystań żeglarska w Starej Pasłęce (opisywana jako przystań w Nowej Pasłęce) - tutaj
- Przystań rybacka w Nowej Pasłęce - tutaj
- Rzeka Pasłęka od ujścia do Braniewa - tutaj
- Braniewo - przystań żeglarska i miejsca do cumowania - tutaj
- Ujście, Nowa Pasłęka i Braniewo - czas zmian 2010 - tutaj
Opisy archiwalne
- Ujście, Nowa Pasłęka, rzeka Pasłęka i Braniewo - opis archiwalny, aktualny do 2012 roku - tutaj
- Ujście opis archiwalny aktualny do 2013 roku - tutaj
- Przystań "Dom Rybaka" w Starej Pasłęce (znana jako przystań w Nowej Pasłęce) - opis archiwalny, aktualny do2016 roku - tutaj
Wielkie podziękowania dla Kolegi Krzysztof Pl za zdjęcia z drona.
Piotr Salecki (październik 2025)
Aby obejrzeć mapkę w powiększeniu kliknij na mapkę lub tutaj
Panorama wejścia do portu w Ujściu, na dalszym planie widoczne ujście rzeki Pasłęki i jej połączenie z kanałem portowym (Kanałem Pasłęki) - © fot. Krzysztof Pl
Nabrzeże Południowe - fot. Piotr Salecki (2023)
Nabrzeże Południowo-Wschodnie, na końcu kanału portowego widoczny most zwodzony - fot. Piotr Salecki (2023)
Kanał Pasłęki (kanał portowy) zamyka most zwodzony, po minięciu którego możemy dopłynąć rzeką Pasłęką do przystani żeglarskiej w Starej Pasłęce - fot. Piotr Salecki (2023)
Widok od strony mostu zwodzonego. Nabrzeże Południowo-Wschodnie, a za zakrętem - Południowe - fot. Piotr Salecki (2023)
Widok od strony mostu zwodzonego. Nabrzeże Południowo-Wschodnie, a za zakrętem - Południowe - fot. Piotr Salecki (2023)
Odpowiedzi
Most Nowa Pasłęka - Ujście
Dodaj nową odpowiedź