Nogat

Nogat ma 62 kilometry i jest najdłuższą rzeką, leżącą w całości na Żuławach. Łączy Wisłę z Zalewem Wiślanym i szlakiem Pojezierza Iławskiego - poprzez Kanał Jagielloński. Stanowi południowe ramię Pętli Żuławskiej. Nogat stanowi podstawową drogę wodną, dla jachtów płynących z prądem Wisły na szlak Pojezierza Iławskiego. Jest również jedną z najważniejszych, po Szkarpawie rzek Pętli Żuławskiej. Ową pętlę zataczamy płynąc Nogatem, Wisłą, Szkarpawą i następnie dopływamy z powrotem do szlaku Nogatu. Rzeka jest skanalizowana na odcinku od Białej Góry do śluzy w Michałowie, natomiast od Michałowa do ujścia do Zalewu jest rzeką żeglowną swobodnie płynącą. Prąd rzeki jest minimalny, choć po uruchomieniu elektrowni wodnych przy śluzach Michałowo i Szonowo nieco się powiększył. Dopuszczalne zanurzenie na odcinku skanalizowanym wynosi 1,6 m, a na wolno płynącym - 1,4 m. Szlak żeglowny jest oznakowany typowo dla wód śródlądowych - lewa strona szlaku to zielone stożkowe boje, prawa strona - czerwone walce. Część boi ma fosforyzujące paski, ułatwiające ich dostrzeżenie o zmroku i w nocy.

Rejs Nogatem z Białej Góry do śluzy Szonowo - Pomorski Szlak Żeglarski

Rejs Nogatem ze śluzy Szonowo do Malborka - Pomorski Szlak Żeglarski

Rejs Nogatem z Malborka do śluzy Michałowo - Pomorski Szlak Żeglarski

Śluzy
Na rzece jest pięć śluz (jedna nieczynna). Pozostałości po szóstej śluzie to Wrota Przeciwpowodziowe w Bielniku (stale otwarte), łączące Nogat z kanałem Jagiellońskim. Dwie śluzy (jedna stale otwarta) zlokalizowane są w wyjątkowym węźle hydrotechnicznym w Białej Górze. Śluzy powodują, iż na Nogacie prąd jest minimalny. Śluzy mają około 57 metrów długości i 9,5 metra szerokości. W odróżnieniu od śluz w Przegalinie i Białej Górze, różnica poziomu wody w każdej ze śluz wynosi co najmniej dwa metry (największa w śluzie Rakowiec nawet 2,75 m). Z tego względu należy odpowiednio pracować cumami podczas śluzowania.

• Biała Góra Węzeł Wodny i śluza Biała Góra - tutaj
• Biała Góra dawna śluza Wielki Upust - tutaj
  
• śluza Szonowo - tutaj
  
• śluza Rakowiec - tutaj
  
• śluza Michałowo - tutaj
  

Przystanie
na rzece od Wisły do Zalewu Wiślanego są obecnie dwa miejsca gdzie znajdują się profesjonalne przystanie żeglarskie - w Białej Górze i Malborku. Wybudowano je w ramach projektu Pętla Żuławska. W Malborku oprócz nowowybudowanej przystani mamy też do dyspozycji funkcjonujące dawniej obiekty miejskie, gminne i prywatne, nabrzeże przy Zamku Krzyżackim a nawet... barkę restauracyjną [aktualizacja: w miejscu barki od 2018 roku jest przystań]. Oprócz tego na szlaku znajdują się nieliczne pomosty oraz miejsca do biwakowania (tych jest więcej). Od 2019 roku na Nogacie powstały przystanie kajakowe, do których mogą cumować jachty.

Od Białej Góry do ujścia mamy następujące przystanie i miejsca do zacumowania:

• Biała Góra
• Pogorzała Wieś (przystań kajakowa w budowie)
• Malbork przystań klubu kajakowego
• Malbork przystań i kąpielisko miejskie (pomostu częściowo zrujnowane)
  
• Malbork - Nabrzeże Zamkowe
• Malbork - przystań Flisak
• Malbork - przystań Park Północny
• Malbork - port towarowy
  
• Rakowiec - zrujnowany pomost (przed śluzą Rakowiec, 200 metrów do stacji paliw)
• Janówka - przystań kajakowa (od 2020 roku)
• Ząbrowo - przystań kajakowa przy Wodociągu Żuławskim (od 2020 roku)
  
• Jazowa - minipomost w kiepskim stanie technicznym
• Kępki - pomost przy kościele
• Kępki - przystań kajakowa (od 2021 roku)
  
• ujście Cieplicówki - pomost prywatny (właściciel deklaruje przyjęcie kulturalnych wodniaków)
  

Więcej o przystaniach na Nogacie

• Nowe przystanie żeglarskie na Nogacie w Białej Górze - tutaj 
  
• Nowe przystanie żeglarskie i miejsca cumowania w Malborku: Nabrzeże Zamkowe - tutaj i przystań Park Północny - tutaj
  
• Przystanie jachtowe i miejsca cumownicze w Malborku - tutaj

Przeszkody nadwodne
Przez rzekę przechodzą liczne stałe mosty (w Kępkach, Jazowej, Malborku i Białej Górze), i linie wysokiego napięcia.  Aktualizowany wykaz jest tutaj:

• Linie wysokiego napięcia na Nogacie i rzekach Pętli Żuławskiej - tutaj

W miejscowości Kępki przez rzekę przechodzi niski most drogowy, który miał być mostem tymczasowym. Jego parametry - prześwit od 3,3 m. przy wysokiej wodzie do 3,7 m przy niskiej wodzie - nie odpowiadają wymaganiom drogi wodnej kl II jaką jest Nogat. Podczas przechodzenia pod tym mostem należy bardzo uważać. Z powodu licznych mostów i linii energetycznych jachty płyną przeważnie cały czas z położonym masztem, chociaż szerokość rzeki pozwala na swobodne halsowanie. Wzdłuż rzeki ciągną się wały przeciwpowodziowe. Po wybudowaniu śluz nie występuje już jednak zagrożenie powodziowe, dlatego wały w razie uszkodzeń nie są naprawiane.

Połączenia Nogatu z innymi drogami wodnymi

Ważne informacje o Nogacie

Skrócony kilometraż Nogatu

• 00,00 km ujście Nogatu z Wisły
• 00,20 km most drogowy nad śluzą Biała Góra
• 00,41 km śluza Biała Góra (śluza i jaz)
  
• 00,43 km Wielki Upust (nieeksploatowana śluza, przepust i jaz)
  
• 00,45 km Przystań żeglarska Biała Góra (prawy brzeg)
• 03,40 km zrujnowane przyczółki mostu Jagow 
  
• 04,00 km ujście Starego Nogatu (lewy brzeg)
• 09,00 km Pogorzała Wieś (lewy brzeg), na lewym brzegu czynna przystań w budowie
  
• 13,40 km linia wysokiego napięcia (1) na wysokości 20 metrów
  
• 14,50 km śluza Szonowo, w komorze śluzy nieoznakowana linia energetyczna (2) wys. ok. 12 m
  
• 16,50 km linia wysokiego napięcia (3) na wysokości 14 m (inne dane wskazują na 17,1 lub 16,1 km)
  
• 18,05 km Malbork, przystań żeglarska OSiR
• 18,21 km Malbork, most drogowy na drodze krajowej 50 i 22
• 19,00 km Malbork, Zamek Krzyżacki (prawy brzeg)
  
• 19,10 km Malbork, Nabrzeże Zamkowe (prawy brzeg)
  
• 19,20 km Malbork, kładka dla pieszych
• 19,30 km Malbork, Barka "U Flisaka" (lewy brzeg) - od 2017 nie ma barki, jest przystań u Flisaka
  
• 19,60 km Malbork, most kolejowy
• 21,00 km Malbork, przystań żeglarska "Park Północny"
  
• 22,18 km Malbork, port towarowy 
• 23,10 km Malbork, pomost cumowniczy blisko stacji benzynowej, prawy brzeg, inne dane 23,6 km
  
• 23,95 km śluza Rakowiec, nad śluzą napowietrzny przepust rurowy (4) ok. 12 metrów
• 26,70 km nowa linia wysokiego napięcia (5), dane do sprawdzenia, brak tablic ostrzegawczych!
  
• 28,00-31,00 km wieś Szawałd (prawy brzeg)
• 32,00 km linia wysokiego napięcia (6) na wysokości 18,5 m
• 32,00 km wieś Stare Pole (lewy brzeg)
• 33,00 km tu kiedyś stała wysoka wieża obserwacyjna (lewy brzeg)
• 34,00 km wieś Letniki
• 34,50 km stacja uzdatniania wody dla Malborka, przypominająca opuszczoną bazę wojskową
  
• 38,59 km śluza Michałowo, w śluzie linia wysokiego napięcia (7), brak tablic ostrzegawczych
  
• 39,30 km linia wysokiego napięcia (8) na wysokości 14,8 m
• około 42-44 km linia wysokiego napięcia (9) niezaznaczona na mapach na wysokości 16 metrów
  
• 44,00 km Wieś Wierciny (prawy brzeg)
• 44,50 km pomiędzy Wiercinami a Jazową linia wysokiego napięcia (10) na wysokości 13 metrów
• ok. 45 km nowy most drogowy trasy E7 - od 2017 roku
  
• 45,85 km most drogowy w Jazowej na trasie Gdańsk-Elbląg-Warszawa (E 7)
  za mostem na lewym brzegu mały pomost cumowniczy
  
• 47,80 km linia wysokiego napięcia (11)  na wysokości 33 metrów
• 50,00 km wieś Kępki na lewym brzegu, prywatne pomosty, pomost cumowniczy przy kościele
  
• 50,80 km most drogowy w Kępkach
• 51,10 km linia wysokiego napięcia (12) na wysokości 15 m
• 51,60 km wejście na Kanał Jagielloński (prawy brzeg)
• 54,00 km początek Cieplicówki
• 58,70 km Kanał Łososiowy (prawy brzeg)
• 59,60 km linia wysokiego napięcia na wysokości 12,3 m [aktualizacja 2015: linia wiosną 2015 poprowadzona pod dnem rzeki]
  
• 62,00 km ujście Nogatu do Zalewu Wiślanego

00,00 km
Nogat to odgałęzienie Wisły. Wpływając z Nogatu na Wisłę warto pamiętać, że na wprost na Wiśle znajduje się rozległa piaszczysta płycizna. Wypływając na Wisłę trzymamy się prawego brzegu. Ale wracamy na Nogat. Po wpłynięciu w z Wisły widzimy przed sobą mury budowli hydrotechnicznej węzła wodnego w Białej Górze (to dwie śluzy, dwa jazy, oraz... przepust-tunel). Pierwszy z obiektów to śluza Biała GóraTo dlatego, że czasem poziom wody w Nogacie bywa wyższy, od poziomu wodny na Wiśle.

00,45 km
Nowa przystań żeglarska w Białej Górze

• Więcej na temat przystani tutaj

03,40 km
Zrujnowane przyczółki dawnego mostu Jagow Brucke. W okolicy znajduje się na prawym brzegu dogodne miejsce do biwakowania.

04,00 km
Ujście kanału Stary Nogat - słabo widoczne ze względu na trzcinowisko.

09,00 km
Pogorzała Wieś na lewym brzegu. Czynna przystań, w trakcie rozbudowy (2017)

14,50 km
Śluza Szonowo

• Więcej na temat śluzy tutaj

18,05 km
Malbork przystań OSiR na prawym brzegu.

18,21 km
Most drogowy

18,30 km - 19,2 km
Zabudowania Zamku Krzyżackiego na prawym brzegu.

19,30 km
Barka Flisak zlokalizowana na koszarce na lewym brzegu. Restauracja z możliwością zacumowania.

19,60 km
Most kolejowy.

21,00 km
Przystań żeglarska "Park Północny" w Malborku na prawym brzegu.

22,18 km
Port żeglugi na prawym brzegu.

22,50 km
Zrujnowany pomost cumowniczy na prawym brzegu. Blisko stąd do stcji benzynowej.

23,95 km

Zdjęcia pokazują szlak Nogatu w kierunku od Zalewu Wiślanego do Wisły

Wrota Przeciwpowodziowe w Bielniku to początek Kanału Jagiellońskiego - fot. Piotr Salecki

Most w Kępkach - fot. Piotr Salecki


Nogat za Jazową - fot. Piotr Salecki

Śluza Michałowo - fot. Piotr Salecki

To nie jest opuszczona baza wojskowa a ujęcie wody Centralnego Wodociągu Żuławskiego - fot. Piotr Salecki

Śluza Rakowiec - różnice poziomów wody w śluzach Nogatu są znaczne - fot. Piotr Salecki

Przystań Pętli Żuławskiej Park Północny w Malborku - fot. Piotr Salecki


Nabrzeże Zamkowe w Malborku - fot. Piotr Salecki

Taką panoramę zamku najlepiej podziwiać z wód Nogatu - fot. Piotr Salecki


Wysoki prawy brzeg za Szonowem - fot. Piotr Salecki


Przyczółki mostu Jagow Brucke zniszczonego podczas wojny - fot. Piotr Salecki


Przystań Pętli Żuławskiej w Białej Górze - fot. Piotr Salecki


W Białej Górze tunel prowadzi przez nieczynną śluzę z Nogatu na Liwę - fot. Piotr Salecki


Śluza Biała Góra to monumentalna budowla hydrotechniczna - fot. Piotr Salecki

Ta keja na prawym brzegu za Malborkiem i za portem Żeglugi Bydgoskiej znajduje się przed śluzą Rakowiec. To prawie "obowiązkowe" miejsce postoju - bo dwieście-trzysta metrów dalej jest stacja benzynowa, w dodatku z ogólnodostępnym prysznicem - jak na razie jedynym na szlaku Nogatu - fot. P. Salecki


Niesamowite "dywany z trawy" napotkacie szczególnie w sierpniu. Na zdjęciu okolice Malborka - fot. P. Salecki


Panorama Nogatu w okolicach Jazowej - fot. P. Salecki


Pocztówkowe ujęcie - fot. P. Salecki

Warto przeczytać

• Nowe przystanie żeglarskie na Nogacie w Białej Górze tutaj i Malborku - tutaj
• Przystanie jachtowe i miejsca cumownicze w Malborku - tutaj

Piotr Salecki (maj-październik 2014, aktualizacja maj 2015, grudzień 2015, maj 2017)

• Opis archiwalny, aktualny do 2011 roku - tutaj